Kritz guitars uit België
Zo’n acht jaar geleden begon Fritz Valcke aan de productie van zijn eerste gitaar.
Van nature is hij hobbyist en experimenteert hij met treintjes en radiografische vliegtuigjes. Boven zijn zojuist gerenoveerde fabriekshal heeft hij een zolder vol vleugels, body’s, motoren en accessoires, die in korte tijd tot een compleet modelvliegtuig met vier motoren omgezet kunnen worden. Door deze hobby heeft Valcke veelover bouwtechniek geleerd. Hij heeft rekken vol boeken, die inmiddels met een aanzienlijke rij gitaarboeken uitgebreid zijn. Maar hij heeft het er daarbij niet gelaten. Op zijn werkplek zien we een forse computer, waarop hij met geavanceerde CAD/CAM software zijn drie basis gitaren produceert, en waar hij nieuwe ideeën op loslaat.
Na ruim een uur kreeg hij Nicky Moeken van de modelvliegtuigjes en treintjes weg, en kon het hele productieproces in gang gezet worden.
In het Zuid Belgische plaatsje Kruishoutem vinden we op een afgelegen weggetje het optrekje van de familie Valcke. Terwijl we in hun prachtige villa op koffie en wafels getrakteerd worden, zien we tegenover de serre een compacte fabriekshal, waar alle ideeën ontwikkeld en uitgewerkt worden. Hier gebeurt het allemaal. Hier ontwikkelde Valcke zijn unieke ‘smiling frets’ en werd ‘Kritzwood’ uitgevonden.
Het afgelopen jaar heeft Kritz Guitars zijn grootste productie, van ruim honderd gitaren, achter de rug. Het is dus ook niet langer een éénmansbedrijf. Samen met zoon Alexander produceert Fritz deze hoeveelheid, maar besteden ze ook enkele activiteiten uit. Bovendien levert het bedrijf onderdelen aan verschillende kleine handbouwers in Nederland en België, waardoor de hoeveelheid werk, steeds meer uitbreidt en het bedrijf binnenkort dus toch echt aan personeel moet gaan denken. Vrijwel alle onderdelen van de gitaren betrekt men hier uit Europa. Unieke stukken hout weet men op een ingenieuze wijze op de kop te tikken en… ze hebben nog een tweede methode.
Het frezen van de toets
Het benutten van afbraakhout!
De eerste methode om goede stukken hout te vinden, is simpel. Je zorgt gewoon, dat je een goede relatie met houtleveranciers opbouwt. Zij bellen dan zodra er een bijzondere partij binnenkomt.
De tweede methode lijkt logisch, maar zoals met alle goede ideeën, je moet er maar opkomen, en je moet er maar zin in hebben. Fritz heeft een bijzondere weg gevonden om gedroogd en oud hout op te kopen. Samen met zijn zoon stroopt hij één keer in de zoveel tijd België en noord Frankrijk af op zoek naar oude panden, die afgebroken worden. Vervolgens onderzoeken ze op het kadaster van het dorp of stad, hoe oud het pand ongeveer is. Uiteindelijk kunnen ze op een wel heel ludieke manier uitvinden of het hout, dat ze willen kopen ook echt zo oud is. Zowel in België als in Frankrijk werden houten muren met oude kranten geïsoleerd. Voordat de definitieve koop afgesloten wordt, zoeken ze naar gelijmde resten van oude kranten, waarop een datum gepubliceerd staat. Zodra ze dat gevonden hebben, zijn ze tevreden en is een nieuwe body of hals voor een Kritz gitaren geboren.
Modellen
Het populairste model heet Human en wordt in twee uitvoeringen, kort en lang, geleverd.
De korte versie heeft mijn persoonlijke voorkeur, maar die heeft daardoor andere afmetingen dan een standaard gitaar. Vandaar dat Kritz Guitars ook een verlengde versie produceert, die alleen in mensuur en totale lengte afwijkt. De hals/ body verbinding komt met lijm tot stand.
Dirty Harry is de meest betaalbare versie uit de collectie, die levert men voor 1250€. De hals / body verbinding op dit model is geschroefd.
In de zomer van 2000 lanceerde Kritz Guitars voor het eerst een basgitaar. Dit model wordt in een vier- en een vijfsnarige versie geleverd. Vooral de hoge output van de elementen is een positief bespreekpunt van dit model. Echter de leukste vondst vindt Valcke op zijn fretloze uitvoering, de zogenaamde tussen noten. Bij het bespelen van deze basgitaar merk je dat precies daar waar een fret zou moeten zitten, een tussennoot klinkt. De basgitaren kosten 1500€. Alle modellen kunnen voor de klant naar wens (en vaak zonder hogere prijs) aangepast worden.
Hardware
De bewezen kwaliteit van Schaller en Gotoh stemmechanieken zijn standaard op de drie gitaarmodellen verwerkt. Echter, zoals het voordeel van een handbouwer betaamt, kan de klant zijn eigen stemmechanieken aangeven. Datzelfde geldt natuurlijk ook voor de elementen en de juiste schakeling van de elektronica. Recentelijk heeft het bedrijf zijn nieuwste elementen gelanceerd.
Men levert setjes van single-coil, humbucker en trembucker elementen met windingen van 8000 wikkelingen. Alle elementen worden met de hand gewikkeld en met CNC precies op maat uitgefreesd. De elementdragers zijn van het stevige Kritzwood, maar het grootste geheim zit hem in de wijze, waarop de windingen zijn gelaxeerd. Normaal gebeurt dit op lage temperaturen. Hier gebeurt dit op 160 graden met paraffine, en werkt men dus met andere verbindingsstoffen. Het geheim van de smid wordt hier verder niet verklapt. Wel kun je duidelijk een verschil met traditionele elementen horen en dus eenvoudig vergelijken. Let wel, dat verbeterde elementen de klank veranderen. Een verbetering hoeft natuurlijk niet altijd in de smaak te vallen. Dit moet je altijd voor jezelf horen. Kritz heeft nu alleen nog maar exemplaren voor zijn eigen gitaren, maar zal in de lente setjes compleet verpakt voor iedereen lanceren. We zullen binnenkort de proef op de som nemen en deze elementen testen.
Noviteiten
Creativiteit kan in gitaarland een belemmering zijn. Dat wordt keer op keer bewezen. Kijk bijvoorbeeld in deze editie maar eens naar de Loco-motive van de firma Lindert. Ook in het geval van Kritz guitars zien we, dat gitaristen sceptisch naar de hersenkinderen van Fritz Valcke kijken.
Vooral zijn ‘smiling frets’ vragen om bedenkingen. De frets zijn ten slotte gebogen en kunnen dus voor intonatie problemen zorgen. Niets is echter minder waar, want wederom heeft Valcke op zijn computer alles tot in de puntjes doorberekend, en blijkt zijn gitaar prima op stemming, en ook op stemming te blijven. En wat dacht je van super hard materiaal voor topkam en brug. Kritzwood is wederom zo’n noviteit. Fritz was niet enthousiast over de stevigheid van verschillende materialen voor met name zijn brug en topkam. Hij pakte zijn oude roerpot en vulde die met twee honderd kippenogen, zestien kinderlevertjes en een vleugje zoethout uit het Sprakkelbos … Ging het maar zo gemakkelijk. Nee, hij heeft wekenlang met verschillende stoffen en stukken hout geыxperimenteerd om tot dit materiaal te komen. Na verschillende sterkte tests was hij tevreden en Kritzwood werd gepatenteerd. Kritz gitaren bevatten meer dan twintig, deels gepatenteerde, innovaties, waardoor vooral de belangrijkste eisen aan een gitaar, bespeelbaarheid, geluid en sustain, opvallend gewaarborgd zijn.
Door heftige omkoopbedragen hebben we Fritz en Alexander zover gekregen, dat zij ons het komend jaar stap voor stap inzage gaan geven in het bouwen van een gitaar. In de serie Moeder’s Mooiste kun je uitgebreid met de hoeveelheid kennis van deze heren kennismaken en bovendien rechtstreeks via hun e-mail contact houden. Iedereen is bij Kritz Guitars welkom.
Bron: Gitaar Plus, Februari 2001.
